Çin’deki Cizvitler

3 Aralık 2021’de yayınlandı ile Julien Ménabreaz (Fotokonsorsiyum)Paylaş

1860 sonbaharında, İkinci Afyon Savaşı’nın sonunda , Fransız ve İngiliz birlikleri, Çinliler tarafından İngiliz ve Hint askerlerinin işkence ve infazına yanıt olarak Pekin’deki Eski Yazlık Sarayı yağmalamaya ve yakmaya karar verdiler. İmparatorluk konutunun yıkılması, Çin hükümetine Batılı güçlere direnmemesi için bir uyarıydı. Yazar Victor Hugo’nun Au capitaine Butler’a (“Kaptan Butler’a”) – Fransız birliklerinin acımasızlığını açıkça eleştiren – mektubunun gösterdiği gibi, bu olay sadece Çin’i değil Avrupa’yı da şok etti. Pekin’deki saray kompleksinin en ünlü kısmı, Avrupa tarzı binalara sahip bir ‘à la française’ bahçesi, Çin imparatorunu memnun etmek için İsa Cemiyeti’nden Avrupalı ​​misyonerler tarafından yaratıldı.. Bu, yukarıda açıklanan baskınla keskin bir tezat içinde, iki kültürün birlikte çalışarak nasıl güzellik yaratabildiğinin bir kanıtıydı.

Daha çok Cizvit tarikatı olarak bilinen İsa Cemiyeti, 1539 yılında Loyolalı Ignatius (1491-1556) tarafından dünyayı Katolikliğe dönüştürmek amacıyla kurulmuş bir topluluktur. Hıristiyanlık, Nasturiler ile birlikte 7. yüzyılda Çin’e ulaşmıştı . 16. yüzyılda, ilk Cizvitler geldiğinde Çin, Ming hanedanının yönetimi altındaydı. İlk yerleşimleri, o zamanlar Portekiz’e ait olan Güney Çin’deki Macao liman kentiydi. Bu üste, Cizvitler Çin hinterlandına girdiler ve din değiştirme çalışmalarına başladılar. Farklı yerlerde kiliseler kurarken, Çin imparatorunun kendisini dönüştürme hayalini bile beslemeye başladılar.

Çin’deki en ünlü Cizvitlerden biri İtalyan Matteo Ricci’ydi (1552-1610). Çinlilerin Katolikliğe ilgi duymasını sağlamak için, Ricci ve meslektaşları elitlerin görgülerini benimsediler, eğer dönerlerse sıradan insanların izleyeceğini düşündüler. Cizvitler bilginler gibi giyinmeye başladılar, Çin dili ve kültürü okudular ve şimdi tarihteki ilk sinologlar olarak kabul ettiğimiz kişi oldular. Ayrıca Batılı matematik, astronomi ve mekanik bilgilerinin Çinlileri katolik inancına çekmede rol oynayabileceğini fark ettiler.

Yıldız bilimi antik Çin’de önemliydi, çünkü sadece geleceği tahmin etmek için değil, aynı zamanda iyi ve kötü günleri ve mevsimleri belirlemeye yardımcı olmak için de kullanılıyordu. 1601’de Matteo Ricci, Çin imparatoru tarafından Yasak Şehir’in imparatorluk sarayına davet edilen ilk Avrupalı ​​oldu. Ricci’ye Pekin’deki ilk katedrali inşa etme izni verildiğinden, toplantı büyük bir başarı kazanmış olmalı. Ayrıca imparatorluk sarayına sürekli erişim sağlayarak Çinli yetkililerle ve çok münzevi bir hayat yaşayan imparatorla tanışmasına izin verdi.

Bu müreffeh ilişki, 1644’te Ming hanedanının yerini Qing ailesinin (1644-1912) almasıyla baskı altına girdi. Cizvitler, Çin’de kalma ayrıcalığının reddedileceğinden korktular, ancak yeni yöneticiler onları hizmette tutmanın faydalarını anladılar.

Qing dönemi, Cizvitler için gerçek bir “altın çağ” oldu. Kangxi (1654-1722), Yongzheng (1678-1735) ve Qianlong (1711-1799) hükümdarlıkları altında, çok sayıda sanat eseri yarattılar ve bilime önemli katkılarda bulundular. Ayrıca yazıları aracılığıyla Cizvitler, o zamanlar Çin ile ticarette karşılaştıkları zorluklar nedeniyle önyargılı olan tüccarların çizdiği görüntünün aksine, Çin’in olumlu bir imajını Avrupa’ya sundular.

Cizvitler her zaman ana üsleriyle konuşmayı sürdürür, mektuplar, yazılar ve tercüme edilmiş kitaplar gönderirdi. Ayrıca Çin, gelenek ve görenekleri hakkında kitaplar ve makaleler yazdılar ve imparatorluk hakkındaki izlenimlerini Avrupa ile paylaştılar.

Çin’de kaldıkları süre boyunca, Cizvitler ve Çinliler arasındaki kültürel alışveriş, astronomi ve matematikte ilerlemeler, güzel sanat eserleri ve mimarinin parlayan fenerleriyle sonuçlanacaktı. Bununla birlikte, bu kültürleşme merkezinin sorunları da yoktu: Cizvitlerin neredeyse 100 yıl boyunca Çin’den men edilmesine yol açacak entrika, casusluk ve siyasi ve dini muhalefet hakkında bilgi edinmek için bir sonraki blogumuzu okuyun.