Suna Baykam: Sosyete Art’a hoş geldiniz. Sanat yapmaktan memnun musunuz?
Pj Erhan: Hoş bulduk. Sanat yapmaktan çevreme fayda sağlayabildiğim sürece, insanları mutlu ettikçe memnunum. Onun dışında kalan kısmı biraz daha kendimi geliştirme ve kendimi ifade etmek oluyor sanırım.
Suna Baykam: Özgüven gerekli mi kendinizi ifade ederken? Daha doğal olmalı sanırım…
Pj Erhan: Belirli bir özgüven ve deneyim gerekli bir noktada. Sanatın farklı alanlarında (vücut süsleme sanatları, sahne sanatları…) uzun yıllar uğraş verdim. Bilgi ve deneyiminiz arttıkça özgüveniniz arttığı için kendinizi daha rahat ifade edebiliyor ve daha doğal olabiliyorsunuz.
Suna Baykam: Her insanın bir uğraşı olmalı. Juggling nasıl ve ne zaman başladı?
Pj Erhan: Jonglörlük benim için çok doğal bir şeydi. Küçüklüğümde her pazar yayınlanan sirk gösterilerini kaçırmazdım, profesyonel palyaçolar ana ilgi alanım olsa da jonglörlük onlarında çoğunun kullandığı bir disiplindi showu desteklemek açısından. 12 yaşındaydım sanırım abimin bir arkadaşı karşımda limon çevirdi, bir kaç saat sonra bende çeviriyordum 😁 bir kaç farklı enstrüman ile yıllarca bu uğraşa amatör olarak devam ettim. Daha sonra araştırmalarımla bireye ve topluma olan faydalarını gördüm, eldeki kaynaklar az olsa da ilerlemenin mümkün olduğunu anladım iyice eğildim bu sirk sanatının üzerine.
Suna Baykam: Nerelerde gerçekleştirdiniz Jonglörlüğü?
Pj Erhan: Gösteri ve eğitimler olarak prodüksiyon alanın pek çok farklı alanında, markaların tanıtım faaliyetlerinde, reklam ve video-kliplerde, Avm etkinliklerinde, Fuar ve festivallerde, sokak etkinliklerinde, sosyal sirk çalışmalarında, pek çok farklı projede eğlendirmek ya da eğitmek için jonglörlük yaptım.
Pj Erhan: Okullarda eğitimler de verdim.
Pj Erhan: Şu anda da Pandemi dolayısıyla online eğitimler vermeye devam ediyorum.
Pj Erhan: Hastanelerde çocuklara gösteriler de yaptım. Hastane palyaçosuyum aynı zamanda… 🙂
Suna Baykam: Çok ilginç. Bu eğitimlerde severek katılan öğrencilere nasıl öğretiyorsunuz bu konsantrasyonu?
Pj Erhan: Jonglörlüğü insana kattıkları açısından ben hep şöyle tanımlamışımdır: Müzik, dans, meditasyon, matematik, tiyatro, komedi, spor… Hepsini bir shakera atıp çalkalayıp içsen ne şifa alırsan jonglörlükte bireye bunu veriyor. Bireyin farkındalığını arttırdığı, vücudu ve beyni daha doğru kullanmayı öğrettiği, kendine güven ve sosyal iletişimi fazlalaştırdığı için jonglörlük gerçekten çok faydalı bir uğraş ve sanat dalı. Öğrenmeyi öğrettiği ve doğru bilgi ve düzenli çalışma ile çok hızlı ilerlenebildiği için insanlar hangi yaşta olursa olsun hızla adapte olup konsantre oluyorlar zaten.
Suna Baykam: Öğretmenliği herkes yapamaz.
Suna Baykam: Kültürel olarak beklentileriniz nelerdir?
Pj Erhan: evet öğretmenlik hele farklı yaş grupları ve sosyal sınıflar ile çalışıyorsanız çok zor bir şey, ama bir o kadar da keyifli ve tatmin edici. Yeterli bilgi ve deneyime sahip olduğunuzda da kolaylaşıyor zaten.
Sirk sanatlarının Türkiye’deki kültürel gelişimi ile ilgili ana beklentim zaman içerisinde Dünyanın pek çok gelişmiş ülkesinde olduğu gibi ilkokullardan başlayarak eğitim müfredatına girmesidir. Böylece kendine güveni daha sağlam, yaratıcı, empati kurabilen, beden ve zihin sağlığı olarak gelişmiş nesiller yetiştirebiliriz.
Suna Baykam: İnsan olmanın normları değişiyor. Nasıl daha aydınlık saçarız sizce? Bana göre beraberlikten doğan güce inanıyorum.
Pj Erhan: Kesinlikle bende aynı şekilde düşünüyorum. Ancak özellikle bizimki gibi yaşam kaygılarının ve egoların had safhada olduğu gelişmekte olan ülkelerde sanat; ticari ya da sosyal hayatın neresinde olursa birlik ve beraberlik ile hareket etmek, birlikte ilerlemek çok zor maalesef.
Pj Erhan: Aydınlık saçabilmek için önce bireyler olarak kendimizle barışmamız ve egolarımızdan kurtulabilmemiz lazım… O da çok uzun bir yolculuk.
Suna Baykam: Üzülerek aynı fikirde olduğumu belirtmeliyim. Peki Web’e ağırlık verilen şu günlerde gelişen bu yeniliklerden neler doğar sizce?
Pj Erhan: Pandemi süreci hayatın her alanına etki etti. Dünyada zaten o yöne gidiyordu biz de artık anlıyoruz, internet çağındayız ve buna göre hareket etmemiz gerekiyor. Online’da var olmayan sanatsal veya ticari bir çabanın ayakta kalması çok zor. Bilgiye bu kadar kolay ulaşılması da tabii ki çeşitli avantaj ve dezavantajlar getiriyor. Buna göre herkesin tartıp biçip içinde yer aldığı alanı düzenlemesi, sanatsal üretim ya da ticari hayatını düzenlemesi gerekiyor.
Pj Erhan: Pandemi süreci geçse dahi kazanılan bu alışkanlıklar kaybolmayacaktır sonuç olarak.
Suna Baykam: Kimse henüz internet çağını doğru ve verimli kullanamıyor. Bence online dersler bir efsane. Büyük fırsat. Size nasıl ulaşabilirler jonglör dersleriniz için?
Pj Erhan: Gelişmiş ülkeler internetten daha iyi faydalanıyorlar, biz biraz daha geriden takip ediyoruz. Evet, online ders konusu gerçekten efsane, ben şu süreçte 8-10 tane sertifika daha aldım farklı farklı alanlardan 😁👍 İşin doğrusu ‘Sirk Sanatları’ dışında kalan iş hayatım biraz yoğun ve programımda pek boş olmadığı için yeni öğrenciler biraz zor alabiliyorum ancak ilgilenenler var ise kişisel mailim ya da sosyal medya profilim üzerinden ulaşabilirler bana, kendim ilgilenemeyecekte olsam konusunda yetkin sanatçı arkadaşlarıma yönlendirebilirim.
Pj Erhan: PJ Erhan sosyal medya profillerim, pjerhan@gmail.com kişisel emailim.
Suna Baykam: Peki gelecekte görsel sanatlar adına neler olabilir?
Pj Erhan: Görsel sanatlarda günümüzdeki dijitalleşmenin bir etkisi olarak dijital sanatlar ile diğer pek çok disiplinin harmanlandığını düşünüyorum ki bunun örneklerini de yavaş yavaş görmeye başladık. Sirk sanatçısı stüdyoda bir ürün çıkarıyor 3d mapping ile bunu binaya giydiriyorlar ya da trapezci dev ucan balonlarla asılı havada gösteri yapıyor ama balonlarda ışık oyunları oynanıyor gibi. Teknoloji, dijitalleşmedeki ilerlemeler ve sosyal hayattaki değişiklikler sanatın her alanına yansıyor ister istemez. Sadece bilgisayarların değil bizlerin de çözünürlüğü ve depolama kapasitesi artıyor sanırım 🙂
Suna Baykam: Ders verdiğiniz çağdaş gençlerin hayalleri neler ?
Pj Erhan: Pırıl pırıl gençlerimiz, çok akıllı ve yetenekli çocuklarımız var. Hayalleri çok çeşitli ama sanat ile hayatlarını kazanmak ilk planları değil diyebilirim, bunda içerisinde yer aldıkları toplumun da etkisi var sanırım. Sanat daha çok hobi olarak görülüyor.
Suna Baykam: Sanat şimdilik hobi gibi gelse de yaptıkları beğenildikçe tercih edecekleri yol değişir zamanla. Siz neler planlıyorsunuz gelecekte?
Pj Erhan: Evet doğru diyorsunuz ancak sanat ile bireyin hayatını idame ettirebilmesi de maalesef biraz zor bizimki gibi ülkelerde. Ancak tutku ve ciddi özveri ile yapılabiliyor. Sosyal güvence, hak ettiğiniz değerin verilmesi vb. unsurlar neredeyse yok ve sanattan çok az sayıda insan doğru bir gelir sağlayabiliyor, e sanat olmadan da olmuyor bir yandan…
Benim geleceğe ait planlarım pek değişmedi aslında. Elimden geldiğince insanları mutlu ederek, bildiğimi paylaşıp bilmediğimi öğrenerek bir hayat sürdürmeyi diliyorum.
Suna Baykam: Pandemide kayıplar neler oldu?
Pj Erhan: Pandemi de birkaç sektör dışında herkesin kaybı çok büyük oldu. Gösteri ve sahne sanatlarıyla ilgilenenler sosyal güvenceleri de olmadığından çok zarar gördüler bu süreçte.. Online kaydırılabilen sınırlı sayıda disiplin var, genelde online eğitimler ve etkinlikler ile ayakta kalmaya çalışıyor bu kesim ama o da çok zor tabii ki. Pek çok tiyatro, dans stüdyosu, sirk kolektifleri kapandı ya da kapanmak üzere.
Suna Baykam: Sanatçılar nelerden beslenir?
Pj Erhan: Ben kendi adıma insanların gülümseyip mutlu olmasından ve kişisel gelişimlerine katkı duymaktan zevk alıyorum. Takdir edilmek sanırım pek çok sanatçı için ana hedef.
Suna Baykam: Cesaret bu başarının yüzde kaçı peki?
Pj Erhan: Kendimizi geliştirme anlamında soruyorsanız ben sanatımı sürekli araştırma ve gündelik hayatta karşıma çıkan durumları sahnede manipüle etme ile besleniyorum.
Pj Erhan: Cesaret önemli bir faktör ama sıkı çalışma ve sürekli pratik ile desteklemek gerekiyor.
Suna Baykam: Birilerini mutlu etmek çok güzel bir şey. Almak kadar vermek de güzel paylaşmak adı altında.
Pj Erhan: Örneğin sırf cesaretiniz var diye yeterli bilgi ve deneyim olmadan ateşli bir gösteri yaparsanız sonu ciddi bir hüsran olabilir.
Suna Baykam: Evet
Suna Baykam: Yetenek aslında sahneyi doldurup iletişime geçmekle pekişir.
Pj Erhan: Takip etmeye çalışıyorum elimden geldiğince çalışmalarınızı.
Suna Baykam: Sosyete Art Müzemize de size ait bir objenizi bekleriz.
Suna Baykam: Teşekkürler
Pj Erhan: İmkanım olursa çok isterim tabii ki. Tasarımcılık ile de çok uğraştım.
Pj Erhan: Ben teşekkür ederim 🙂
Suna Baykam: Pandemide evde neler yaptınız?
Pj Erhan: Evde jonglörlük pratiklerime devam edip online dersler verip dersler almaya devam ettim. Evde pek de fazla olmuyorum, düzenli bir işim var günümün büyük kısmı iş yerimde geçiyor, gerçi orada da jonglörlük öğrettiğim bir mimar arkadaşımla atıp tutuyoruz molalarda.
Suna Baykam: Ne kadar güzel:)
Suna Baykam: Sanatçı para kazanmaya başladığında hangi yolu seçmeli?
Pj Erhan: Para konuları çok çetrefilli meseleler. Bence her zaman en önemli olan şey kişinin kendi yaşadığı süreçleri her zaman hatırlayarak diğer sanatçılar ile empati kurabilmesi ve egolarından elden geldiğince kurtulmaya çalışması. Sirk Sanatları maceramda organizatörlük vasfım da olduğu için Dünyaca ünlü sanatçılarla tanışma ve arkadaş olma fırsatım oldu. Tanıdığım en üst seviyedeki sanatçıların çoğu mütevazılıkte de en üst sıralardaydı. Bizde özellikle hızlı para kazandıran sanat dallarında insanlar para kazanmaya başlayınca içlerinden canavar çıkıyor. 1 sene önce sokakta gösteri yapmaya korkan insanlar biraz ilerleyince sokakta gösteri yapanlarla dalga geçmeye başlıyor. Maalesef durum bizde böyle, en azından benim görebildiğim kadarıyla. Dünya çok büyük bir yer…
Suna Baykam: Peki, gerçek sanatçı günümüzde kimdir?
Pj Erhan: Gerçek sanatçı üretebilen, ürettikleri ve yaydığı enerji ile hayata değer katan, diğer insanlar üzerinde etki bırakabilen insandır.
Pj Erhan: Birey kendisi için de sanat yapabilir ama bu paylaşılıp etki bırakmadığı sürece biraz daha havada bir kavram olarak kalıyor bence.
Suna Baykam: Bunu söylemesi kolay geliyor insanlara ama verdikleri emek gerçekten insanlar için. Benim de Sosyete Art’a başlamama neden olan görev bu aslında. Size bizlerle paylaştıklarınız için teşekkür ederiz.
Pj Erhan: Ne demek, ben teşekkür ederim. Çalışmalarınızda başarılar diliyorum, sanat ve sanatın yayılması için çaba harcayıp emek sarf eden herkese selamlar ve gönülden sevgiler 🙂
Suna Baykam: Kabul edip bu röportajla okurlara seslendiğiniz için teşekkürler. Görüşmek üzere…
Pj Erhan: Görüşmek üzere Suna Hanım, sanat dolu, başarılı, sağlıklı günler dilerim 🍀
